2Hacettepe Üniversitesi, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Fakültesi, Ankara, Türkiye
3Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Düzce, Türkiye
4Düzce Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Bölümü, Düzce, Türkiye DOI : 10.5137/1019-5157.TND.3344 AMAÇ: Bu çalışma, kronik bel ağrısı olan hastalarda ağrıya bağlı yetersizlik, uyku kalitesi ve çeşitli demografik ve klinik özellikler arasındaki ilişkiyi değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın bilime katkısı, kronik bel ağrısı olan hastaların yönetiminde biopsikososyal modelin önemine dikkat çekmektir.
GEREÇ ve YÖNTEMLER: Çalışmaya, en az 6 haftadır geçmeyen bel ağrısı şikayetiyle Düzce Üniversitesi Beyin Cerrahisi polikliniğine başvuran 151 hasta dahil edilmiştir. Ağrı, görsel analog skalar kullanılarak istirahat, uyku ve yürüme ağrıları şeklinde değerlendirilmiştir. Fonksiyonel kısıtlılık, geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir ağrı fonksiyonel kısıtlılık anketi ile, uyku kalitesi ise Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi ile değerlendirilmiştir.
BULGULAR: Çalışmaya katılan hastaların yaş ortalaması 46.68 yıl olup, %55"i kadın ve %45"i erkektir. Erkekler, kadınlara kıyasla istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek istirahat ağrısı (p=0.044), mesleki fonksiyon kaybı (p=0.002) ve daha kötü uyku kalitesi (p=0.041) bildirmiştir. Kronik hastalığı olan hastalar, kronik hastalığı olmayanlara kıyasla daha yüksek istirahat ağrısı (p=0.027) ve daha kötü uyku kalitesi (p=0.002) bildirmiştir. İlaç kullanan bireyler, kronik hastalıklara bağlı ilaç (örneğin, hipertansiyon, diyabet) veya düzenli ağrı kesici ilaç kullanan hastalardır. İlaç kullanan bireyler, kullanmayanlara göre daha yüksek istirahat ağrısı (p=0.001) ve daha kötü uyku kalitesi (p<0.001) bildirmiştir. Sigara içenler, içmeyenlere göre daha yüksek istirahat ağrısı (p=0.042) ve daha kötü uyku kalitesi (p=0.029) bildirmiştir. Ağrı ve ağrıya bağlı yetersizlik arasında pozitif ve anlamlı korelasyonlar bulunmuştur.
SONUÇ: Bu çalışma, kronik bel ağrısı olan hastalarda ağrı, uyku kalitesi ve çeşitli demografik ve klinik faktörler arasındaki karmaşık etkileşimi vurgulamaktadır. Bu bulgular, kronik bel ağrısının yönetiminde biopsikososyal yaklaşımların önemini ve bireyselleştirilmiş tedavi stratejilerinin gerekliliğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler : Kronik bel ağrısı, Ağrıya bağlı yetersizlik, Uyku kalitesi, Biyopsikososyal model