Türk Nöroşirürji Dergisi 2010 , Vol 20 , Num 2
Anadolu'da, Canlıda Yapılan İlk Trepanasyon Örneği: Aşıklı Höyük İnsanı
Bekir TUĞCU
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi, 2. Beyin Cerrahisi Kliniği, İstanbul, Türkiye

Özet

Anadolu, tarih öncesi dönemlerde, bir geçiş bölgesi olarak neolitik dönemlerden itibaren ilk insanların yerleşim yeri olmuştur. Tarih öncesi insanları gerek inançları, gerek ritüelleri, gerekse yaşam biçimlerinin ipuçlarını da bu topraklara bırakmışlardır. Arkeoloji, antropoloji ve tıp bilimlerinin ortak çalışmaları ile bu ipuçları çözülmeye çalışılmaktadır. Bu buluntuların eşsiz örneklerinden biri de Nöroşirürji tarihinin başlangıcı olarak kabul edilebilecek trepanasyon olgularıdır. İlk trepanasyon olgusu İsrail'de paleolitik döneme kadar inmekle beraber Anadolu'da en eski trepanasyan neolitik döneme tarihlenmektedir. Ölüler üzerinde trepanasyon olguları bilinmekle beraber, Anadolu'da yaşayan bir kişide yapıldığı kanıtlanmış en eski örnek ise Aşıklı Höyük'de saptanmıştır. Bu yazıda bu bilgi eşliğinde Nöroşirürjinin başlangıcı sayılabilecek trepanasyon girişiminin tarihi ve özellikleri gözden geçirilmiştir.