GEREÇ ve YÖNTEMLER: Çalışmamız tek merkezli retrospektif dosya tarama çalışmasıdır. Tek seviye lomber mikrocerrahi diskektomi yapılan hastaları kapsamaktadır. Hastaların dosyalarından cinsiyet, yaş, herninin şekli, hastaların komorbidite skorları, vücut kütle indeksleri, sigara kullanımı, herninin seviyesi, tarafı, semptomların süresi, peroperatif komplikasyonlar, tekrarlayan herninin olup olmaması, ameliyat öncesi ve sonrası görsel analog skala değerleri, bir yıl içinde tekrar ameliyat edilip edilmediği ve çalışma şekilleri not edildi. Görsel analog skalaya göre ağrısı tamamen geçen ve ağrısı azalıp veya hiç geçmeyen hastalarda bu parametreler arasında anlamlı fark olup olmadığını istatistiksel olarak incelendi.

BULGULAR: Çalışmamızda ameliyat sonrası birinci yılda görsel analog skalaya göre ağrısı tamamen geçen ve ağrısında değişiklik olmayan veya azalan hastalarda yukarıda sayılan paramatrelerde anlamlı fark saptanmadı(p>0,05). Sadece ikinci ay manyetik rezonans görüntüleme tetkikinde tekrarlayan hernisi olan hastaların görsel analog skala değerleri, hiç ağrısı olmayan olgulara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksekti (p=0,002; p<0,01).

SONUÇ: Lomber mikrocerrahi diskektomi sonrası hastaların ağrı durumu tek bir faktöre bağlı değildir. Cerrahın klinik tecrübesiyle birlikte hastalardan alınacak ayrıntılı anamnez, gerektiğinde psikiyatrik değerlendirme, uygun radyolojik görüntüleme tetkikleri ve nörolojik muayene cerrahi karar almada kolaylık sağlayacaktır. Doğru hastada, doğru cerrahi endikasyon lomber mikrocerrahi diskektomi sonrası hastaların ağrı durumunu olumlu yönde etkileyecektir. Anahtar Kelimeler :