2Istanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Nöroşirürji, Anabilim Dalı, İstanbul Amaç: Deneysel serebral iskemide, primer hasarı izleyen patolojik ikincil süreçler kalıcı nörolojik defisitin ana nedenini oluşturur. Kalsiyumun hücre içine girişi destrüktif olayları başlatan temel faktördür. Çalışmamızda deneysel iskemi-reperfüzyon modelinde kalsiyumun hücre içine girişinin engellenmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle N-metil-D-Aspartat blokeri olan memantin ve voltaj sensitif kalsiyum kanal blokeri olan nimodipin'in kombine etkileri araştırılmıştır.
Yöntem: Çalışma damar içi sütür tekniği kullanılarak sağ orta serebral arter infarktı ve reperfüzyonu oluşturulan 48 adet Wistar türü dişi sıçan üzerinde yapıldı. Sıçanlar biri kontrol olmak üzere dört gruba ayrıldılar. Tedavi grubunda iskemi öncesi 15. dakikada memantin (10 mg/ kg, periton içi), nimodipin (0.1 mg/kg, periton içi) ayrı ayrı ve beraber olarak uygulandı. İskeminin üçüncü saatinde reperfüzyon sağlandı. Sıçanlar iskeminin altıncı saattindeki nörolojik muayenelerini takiben sakrifiye edildiler. Beyinlerden koronal planda kesitler alındı ve tripheniltetrazolium chloride ile tespit edildi. İskemik alanın yüzde oranı hesaplandı.
Bulgular: Memantin'in tek başına ve nimodipin ile birlikte kullanılması nörolojik tabloyu düzeltirken, nimodipin'in tek başına uygulanması etkili olmadı. Memantin'in tek başına ve nimodipin ile birlikte uygulaması tüm kesitlerde, nimodipin'in tek başına uygulaması ise bazı kesitlerde (6, 7,8,9 mm) infarkt alanını küçülttü.
Sonuç: Memantin grubuna kıyasla, nimodipin'in serebral iskeminin profilaksisinde çok daha zayıf etkili olduğu, yine iki ilacın kombine kullanımının da memantinin tek başına kullanılmasıyla sağlanan profilaktik etkiyi ancak hafif derecede arttırdığı sonucuna varıldı.
Anahtar Kelimeler : Eksitatör aminoasid, memantin, serebral iskemi, reperfüzyon