Türk Nöroşirürji Dergisi 2007 , Vol 17 , Num 2
Primer ve Sekonder Glioblastoma Multiforme Genetiği
Ramazan DURMAZ, Murat VURAL
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Nöroşirürji Anabilim Dalı, Eskişehir Günümüzde glioblastom tedavisinde cerrahi ve diğer tedavi yaklaşımları memnun edici olmaktan uzaktır. Glioblastomlar moleküler temelde sekonder ve primer olarak iki subgruba ayrılmaktadır. P53 mutasyonu ve “Plateletderived growth factor receptors” (PDGFR)'nın aşırı ekspresyonunun astrositom gelişiminde ilk genetik değişiklikler olduğu bilinmektedir. Bu değişikliklere retinoblastom geninin mutasyonunun veya delesyonunun, bax genini içeren 19q'da olan kayıplarının ve özellikle 10. kromozomun q kolunda olan delesyonların eklenmesi ile anaplastik astrositom ve sekonder glioblastom gelişmektedir. Yedinci kromozomda yerleşmiş “Epidermal growth factor receptors” (EGFR)'lerinin aktivasyonu, 9. kromozomun kısa kolunda yerleşmiş olan p16'nın homozigot delesyonları, hücre döngüsünde “Murine Double Minutes” (MDM2) proteinlerinin, p53 bağımlı frenleyici etkiyi azaltması, kromozom 10'un hem p hem de q kolunda olan kayıpları yanında PTEN mutasyonu gibi genetik değişiklikler astrositik öncü hücreden de novo olarak direkt primer glioblastom gelişmesine neden olmaktadır. Her iki tip glioblastom gelişiminde rol alan hücre siklusunun kontrol noktalarında geçişi frenleyici veya geçişten sorumlu proteinlerin birbirleriyle olan etkileşmeleri tartışılmıştır. Ayrıca tümör baskılayıcı genlerin metilasyonlarının ve telomeraz aktivitesinin glioblastom gelişmesindeki katkılarına değinilmiştir. Glioblastomların gelişiminden sorumlu moleküler olayların detaylı bir şekilde anlaşılması, glioblastomların prognozu ve uygulanacak tedavinin seçimi konusunda yeni yaklaşımlar getireceği açıktır. Biz bu amaçla, glioblastomlarda şimdiye kadar saptanmış genetik değişikliklerin kısa bir derlemesini yapmayı uygun bulduk. Anahtar Kelimeler : Genetik, Glioblastoma multiforme, Primer, Sekonder