2Fatih Sultan Mehmet Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Beyin ve Sinir Cerrahisi Kliniği, İstanbul, Türkiye
3Cumhuriyet Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Beyin ve Sinir Cerrahisi Anabilim Dalı, Sivas, Türkiye
4Refik Saydam Halk Sağlığı Kurumu, Ankara, Türkiye
5Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Patoloji Kliniği, Ankara, Türkiye
6Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Biyokimya Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
7Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Anatomi Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
Özet
AMAÇ: Daha önceki çalışmalarda progesteronun nöroprotektif etkileri gösterilmiştir. Ancak spinal kord iskemi-reperfüzyon hasarında progesteronun nöroprotektif etkileri ortaya konulmamıştır. Çalışmanın amacı omurilik iskemi-reperfüzyon hasarında progesteronun etkinliğinin değerlendirilmesidir.YÖNTEM ve GEREÇ: Tavşanlar her gruba 8 denek düşecek şekilde 4 gruba ayrıldı; Grup I (kontrol), Grup II (iskemi), Grup III (metilprednizolon), Grup IV (Progesteron). Kontrol grubuna sadece laparotomi uygulandı. Diğer bütün gruplara renal arterin hemen kaudalinden yapılan aort oklüzyonu ile spinal kord iskemi modeli uygulandı. Malondialdehit ve katalaz düzeyleri, kaspaz-3, myeloperoksidaz ve ksantin oksidaz aktiviteleri çalışıldı. Histopatolojik, ultrastrüktürel ve nörolojik değerlendirmeler yapıldı.
BULGULAR: İskemi-reperfüzyon hasarı sonrası kaspaz-3 aktivitesinin, myeloperoksidaz aktivitesinin, malondialdehit düzeyinin ve ksantin oksidaz düzeyinin arttığı görülmüştür. Katalaz düzeylerinde düşüş görülmüştür. Progesteron tedavisini takiben kaspaz-3 aktivitesi, myeloperoksidaz aktitivitesi, ksantin oksidaz düzeyleri düşerken; katalaz düzeyi artmıştır. Ayrıca progesteron tedavisi histopatolojik, ultrastrüktürel skorlarda düzelmeye ve nörolojik muayenede düzelmeye neden olmuştur.
SONUÇ: Çalışmanın bulguları progesteronun omurilik iskemi-reperfüzyon hasarı üzerinde anlamlı nöroprotektif etki yaptığını göstermektedir.