Özet
Santral sinir sistemi (SSS) metastazları, kanser hastalarındaki morbidite ve mortalitenin en önemli sebebidir. Etkin tedavileri için
hastalığın ve metastatik sürecin biyolojilerinin anlaşılması çok önemlidir. Yazının amacı periferik kanserlerin SSS metastazlarının
kanser biyolojisi konusundaki gelişmeleri özetlemektir. Tümör hücrelerinin ana kaynağından çıkıp, beyne göçü ve burada yeni
lezyonlar oluşturması "metastatik süreç" olarak tanımlanır. Bu süreçler tek tek ele alınacaktır. Kanser hücrelerinin metastaz yapmaları
epitelyal-mezenkimal geçiş olarak isimlendirilen genetik yeniden programlanma sonrasında başlar, tümör stroması ile interaksiyon
sağlayan tümör hücreleri önce lokal invazyon sağlar, sonrasında da tümör vasküler yatağa ulaşır ve uzak noktalara gider. Metastaz
süreci iki aşamadan oluşur. İntravazasyon, diseminasyon ve ekstravazasyon safhalarını içeren "migrasyon" ilk aşama, "kolonizasyon"
ise ikinci aşamadır. Bu hedeflerde tümörün kendisi için uygun alan bularak büyümeye başlaması da beynin sağladığı mikroçevre ile
tümör hücrelerinin etkileşimi sonucunda olur. Metastatik süreçteki moleküler yolakların iyi anlaşılması, daha etkin önlem ve tedavilerin
geliştirilmesi açısından büyük önem arz etmektedir.
