Türk Nöroşirürji Dergisi 2023 , Vol 33 , Num 2
Crush Sendromu ve Akut Böbrek Hasarı
Engin ONAN1
1Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Adana Dr. Turgut Noyan Eğitim ve Uygulama Hastanesi, Nefroloji Bilim Dalı, Adana, Türkiye

Özet

Travmatik rabdomiyoliz olarak da bilinen Crush (ezilme) sendromu, vücudun bir bölümünün ezilmesi sonucu kas hasarına ve miyoglobin, kreatin kinaz ve potasyum gibi toksik ürünlerin kan dolaşımına salınmasına neden olan tıbbi bir durumdur. Ezilme sendromu genellikle depremler, bina çökmeleri veya uzun süre ağır nesnelerin altında mahsur kalma; trafik kazaları gibi durumlarda ortaya çıkar. Tedavisi, böbrek yetmezliği gibi komplikasyonları önlemek için hastanın sıvı ve elektrolit düzeylerinin dikkatli bir şekilde yönetilmesini içerir. Bazı durumlarda, hasarlı dokuyu çıkarmak veya etkilenen kaslar üzerindeki baskıyı azaltmak için cerrahi müdahale gerekebilir. Crush sendromu geliştirmeye eğilimli hastalarda sıvı tedavisine mümkünse kurtarma anında agresif olarak başlanmalıdır. Mayi olarak izotonik salin önerilmektedir. Enkazdan çıkarılmadan intravenöz mayi verilemediyse, yetişkinler için 1 L/saat hızında intravenöz izotonik salin, kurtarmadan sonra mümkün olan en kısa sürede başlatılmalı; depremzede düzenli olarak değerlendirilmeli ve 3 ila 6 L sıvı verilirken en az altı saat idrar çıkışı izlenmelidir. Hiperkaleminin yakın takibi çok önemlidir. Potasyum içeren tüm sıvılar mutlak suretle kesilmelidir. Mannitol ve bikarbonat uygulamaları sadece kliniği yakın takip edilebilecek hastalarda özel endikasyonlarda kullanılmalıdır. Tedaviye bağlı hipervolemi dışında diüretik tedavi önerilmemektedir. Hiperkalemi, hipervolemi, şiddetli asidoz ve üremide aralıklı diyaliz tedavisi başlatılmalıdır.