Türk Nöroşirürji Dergisi 2007 , Vol 17 , Num 3
Cerrah İbrahim ve Alâ'im-i Cerrâhîn'in Nöroşirürji ile İlgili Bölümleri
Ahmet ACIDUMAN1, Uygur ER2, Deniz BELEN3
1S.B. Etlik İhtisas Hastanesi, Nöroşirürji Kliniği, Ankara
2,3S.B. Dışkapı Yıldırım Bayezit Eğitim ve Araştırma Hastanesi, II. Nöroşirürji Kliniği, Ankara

Özet

Bu sunumda on beşinci yüzyıl sonu ve on altıncı yüzyıl başlarında yazılmış olan Türkçe bir cerrahî monografı tanıtmak ve nöroşirürji ile ilgili bölümlerini tartışmak amaçlandı. Arap harfleri ile Türkçe yazılmış olan monograf Latin alfabesine çevrilerek nöroanatomi, diseksiyon, kafatası kırıkları, kafatası çökme kırıkları, penetran yaralanmalar, omurga kırık ve çıkıkları ile bunların tedavileri ile ilgili kısımları değerlendirildi. Cerrah İbrahim'in çağdaş ve öncüllerinden aktardığı bilgilerle özellikle de kaynak gösterdiği önemli hekimlerle teknik, uygulama ve sınıflandırma açılarından karşılaştırmaları yapılarak tartışıldı. Cerrah İbrahim bu monografında İbn Sînâ, Galen ve Hipokrat'tan yararlanmış olmakla birlikte bazı sınıflama ve tedavi yöntemlerinde özgün bilgiler de aktarmıştır. Ayrıca, Cerrah İbrahim hastalıklarda etiyolojinin iyi bilinmesinin tedaviyi yönlendirebileceğini 500 yıl önceden bildirmiş, konsültasyon kurumunun önemi gibi konular üzerinde durmuş ve yeni ilkeler saptamıştır. Eserinde, tedavi yöntemleri konusunda kendisinden önceki yazarların deneyimlerini aktarmanın yanı sıra, özellikle omurga yaralanmalarında bazı düzenek ve manevralara da yer vermiştir. Tıbbi ve cerrahi bilgilerin yani sıra cerrahın toplum içinde nasıl davranması gerektiğini, bunun halk nezdindeki güven üzerine etkileri hakkında da görüş bildirmiştir. Ayrıca eserin önemli bir özeliği de oldukça az Arapça veya Farsça sözcük kullanılarak, Türkçe yazılmış olmasıdır. Eser nöroşirurji tarihi açısından önemli bir belgedir.